Paarden op het gras of niet? Het effect van fructaan

Het is een prachtig gezicht: paarden in de wei, heerlijk grazend. Maar is dit nou eigenlijk wel zo goed voor ze? En waar moet je allemaal rekening mee houden? In dit artikel behandelen we een aantal van deze vragen. Ook leggen we uit hoe goede kwaliteit ruwvoer kan helpen wanneer je paarden wel op het gras komen en je weinig of geen grip hebt op de kwaliteit van je grasland.

Gras goed voor paarden?

De laatste jaren wordt veel gesproken over het belang van goede voeding voor je paard. Is gras nou wel of niet goed? Kuil, voordroog of hooi? Maïs of juist niet? En daarbij zijn haast evenveel meningen als paardeneigenaren. Plus de paardenvoermarkt loopt over van de soorten brokken, muesli’s en supplementen.

Zoals altijd is het antwoord op: Is gras goed voor mijn paard? Genuanceerder dan een simpele ja of nee. Het is sterk afhankelijk van het type paard en type grasland. Het ene paard is nu eenmaal gevoeliger dan het andere. En het ene type grasland is rijker dan het andere.

Daar komt dat bij onderzoek naar wat goed grasland is voor paarden nog in de kinderschoenen staat. Wel wordt steeds meer bekend over het effect van met name fructaan op de gezondheid van je paard. Maar wat zijn dat dan, ‘fructanen’? En wat doen ze in mijn paard?

Fructanen

Fructanen, suikers en zetmelen zijn allemaal vormen van koolhydraten. Fructanen zijn een vorm van suikers die veel voorkomen in grassen. In het grasplantje dient fructaan als een reserveopslag van energie wanneer het plantje niet (voldoende) kan groeien, maar wel voldoende energie heeft uit zonlicht. Daarnaast werken fructanen als een soort ‘anti-vries’. Het beschermt het gras tegen bevriezing.

Hoge levels aan fructanen komen dan ook met name voor in het (vroege) voorjaar. Met name wanneer de nachten nog koud zijn en wanneer er overdag wel ruim voldoende zonlicht is. Ook stijgen fructanen in het gras, wanneer het gras te weinig water en/of voedingsstoffen krijgt. Ook dan kan het gras onvoldoende groeien, maar krijgt wel energie uit fotosynthese van het zonlicht.

Een droog, zonnig voorjaar met koude nachten zijn dus het ideale recept voor hoge levels van fructaan. Maar wat doet fructaan dan in het lijf van je paard?

Als voeding

Recent onderzoek aan de Wageningen Universiteit laat zien dat hoge levels van fructanen een negatief effect hebben op de darmgezondheid van je paard. Hoge levels van fructaan zorgen voor een zuurdere inhoud van de darmen. Deze hogere zuurtegraad heeft een sterk negatief effect op de darmwand, wat de opname van voedingsstoffen kan beïnvloeden. Daarnaast zorgt de lagere zuurtegraad voor aantasting van de gezonde bacteriën, wat een negatief effect heeft op de verdere vertering van de voeding.

Eerder onderzoek heeft aangetoond dat hogere levels van fructanen gelinkt zijn aan hoefbevangenheid, verteringsproblemen en andere ernstige ziektes bij paarden. In deze onderzoeken wordt gesuggereerd dat de aantasting van de darmwand en de bijkomende verslechtere opname van voedingsstoffen zorgt voor hoge niveau’s van gifstoffen in het bloed. Wanneer deze gifstoffenniveau’s hoger worden dan dat de lever aan kan, kan onder andere hoefbevangenheid ontstaan.

Mentaal perspectief

Naast het fysieke aspect van gras eten heeft grazen ook een belangrijke mentale factor. Onderzoek heeft aangetoond dat wanneer een paard gespannen is en hogere levels stresshormoon in zijn bloed heeft, een paard alerter wordt en zijn hoofd omhoog zal brengen. We kennen allemaal dat beeld wel: je paard vind iets spannend en loopt briesend met zijn hoofd in de lucht. En wanneer hij ontspannen is, dan laat hij zijn hoofd zakken.

Dit werkt ook omgekeerd: het omlaag brengen van het hoofd, zoals bij het grazen, verlaagt de stresshormonen, verhoogd ‘ontspanningshormonen’ in het bloed en verlaagt de hartslag. Daarnaast zorgt kauwen ook voor afgifte van deze ‘ontspanningshormonen’.

Microbiota

In de wetenschap komt steeds meer aandacht voor het belang van microbiota. Onder microbiota rekenen we alle micro-organisme, bacteriën en schimmels die in de darm van je paard voorkomen. Onlangs verscheen een artikel op horses.nl, waarin een groot onderzoek naar het belang van gezonde microbiota bij paarden wordt aangekondigd.

De voeding die je paard binnenkrijgt is één van de grootste bepalende factoren voor een gezonde microbiota. Zoals we al zeiden hebben hoge levels van fructanen een negatief effect op de microbiota. Deze hoge fructaanniveau’s zorgen voor een toename van bepaalde bacteriën en schimmels terwijl andere micro-organisme onder gesneeuwd raken.

Ruwvoer als buffer

Gezond en gevarieerd ruwvoer kan je paard helpen om met hogere fructaanlevels om te gaan. De verschillende type ruwe celstof stimuleren de gezonde bacteriën en voorkomen een sterke daling van de zuurtegraad, ook wanneer je paard meer fructaan binnen krijgt. Zeker wanneer je geen grip hebt op de hoeveelheid of kwaliteit van het gras dat je paard binnen krijgt, is gevarieerd ruwvoer aanbieden een goede manier om de darmgezondheid van je paard te ondersteunen. Door je paard eerst gevarieerd ruwvoer aan te bieden voordat hij op het gras komt, vormt het ruwvoer een buffer voor de hoeveelheid fructaan die je paard vervolgens binnen krijgt. Dit vermindert de eventuele negatieve effecten van het fructaan.

Wil je weten of het gemixt ruwvoer van Florian een goede optie is voor jouw paard? Vul dan onze paardenchecker in of neem contact op met een van onze adviseurs.